W najbliższym miesiącach będziecie mogli w naszym portalu przeczytać serię wywiadów z ludźmi, którzy na różne sposoby starają się zmieniać współczesny świat na lepsze. Tytuł cyklu to “Jak naprawić świat?”. Rozmawiać będziemy z tymi, którzy robią rzeczy ważne i ciekawe. Będą wśród nich aktywiści, akademicy, ludzie działający na lokalnympoziomie, a także naukowcy.
Spis treści:
Jest on dla mnie z jednej strony smutny, a z drugiej przepełnia mnie entuzjazmem. Smutek wynika z tego, w jaki sposób dokonujemy dewastacji dzisiejszego świata. Doświadczamy kryzysu środowiskowego, kryzysu klimatycznego. Dane, które płyną z kolejnych raportów naukowych są zatrważające. Zmiany przyspieszają. Nie udaje się zatrzymać żadnych negatywnych trendów – emisji gazów cieplarnianych, wymierania gatunków. W zasadzie można z nich wyczytać, że praktycznie nie mamy już szans na przetrwanie jako cywilizacja. Zmierzamy ku wielkiej tragedii.
Rozmawiamy z Prof. dr hab. Piotrem Skubałą
Profesor nauk biologicznych, Wydział Nauk Przyrodniczych, Uniwersytet Śląski, ekolog, akarolog (zajmuje się ekologią i systematyką roztoczy Oribatida), etyk środowiskowy, edukator ekologiczny, działacz na rzecz ochrony przyrody; aktywista klimatyczny, „ethic expert” w Komisji Europejskiej w Brukseli (program HORIZON 2020), członek komisji ds. GMO i GMM przy Ministrze Środowiska, stały współpracownik miesięcznika „AURA. Ochrona środowiska” i miesięcznika „Dzikie Życie”, współorganizator Festiwalu Kultury Ekologicznej „Zielono Mi”, organizator i współprowadzący spotkania Klubu Myśli Ekologicznej.
Moim prywatnym marzeniem jest to, by miasta promowały lokalne firmy z lokalnymi łańcuchami dostaw, zapewniając poczucie stabilności ludziom, którzy w nich pracują.
Rozmawiamy z Natalią Matuszak
Aktywistka krakowskiego Strajku dla Ziemi.
Najważniejsze są w nim pieniądze i kariera, ale nikt nie liczy się z kosztami, jakimi się tę karierę czy pieniądze zdobywa. Nieistotne, czy tym kosztem będą ludzie, środowisko czy przyszłość pokoleń.
Rozmawiamy z Józefem Drzazgowskim
Od 15 lat walczy o to, żeby na pograniczu Wielkopolski i Kujaw nie powstawały kolejne kopalnie odkrywkowe. - Nie godzę się na to, że wysychają u nas jeziora, dewastuje się lasy, bagna, torfowiska, narusza się stosunki wodne – mówi Józef Drzazgowski, prezes Stowarzyszenia Ekologicznego Eko-Przyjezierze.
Gdy pytasz o świat, to pytasz o wszystko. O wewnętrzny świat, miejsce w którym żyjemy, kraj, planetę, odległe gwiazdy, galaktyki i gwiezdny pył. Lubię tę perspektywę: gdyby życie Ziemi porównać do doby to człowiek myślący pojawił się w ostatnich pięciu sekundach. Myślę, że świat sobie świetnie radzi, tylko czasami pojawia się na nim pasożyt, zatracony w cierpieniach i przyjemnościach.
Rozmawiamy z Robert Rientem
Autor powieści: „Chodziło o miłość” (2013) i „Duchy Jeremiego” (2017) nominowanej do Nagrody Literackiej „Nike”, reportażu „Świadek” (2015), książki o podróżach i szamanizmie „Przebłysk” (2018) oraz wstępu do książki „OUT: LGBTQ Poland” (2017). Współautor raportu „Męskość i kobiecość w lekturach szkolnych. Analiza treści lektur w szkole podstawowej i gimnazjum z perspektywy równości płci” (2016). Publikował w magazynach „Duży Format”, „Focus”, „Sekrety Nauki”, „Traveler – National Geographic”, „Wprost”, „Wysokie Obcasy”. Współpracuje z redakcjami „Sensu” i „Przekroju” – w tym ostatnim jako autor cykli „Istoty rzadziej spotykane”, „Ludzie listy piszą” i najnowszego „Wizje roślin”.
Rzeczywistość, w jakiej znaleźliśmy się po II wojnie światowej, jest oparta na coraz większej konsumpcji i, co za tym idzie, produkcji. To, co się stało w XX wieku, doprowadziło do kryzysu ekologicznego, z którym musimy się teraz uporać. Docieramy do momentu, w którym przekroczymy granice, jakie wyznaczyła nam przyroda.
Rozmawiamy z Jávorem Benedek
węgierskim aktywistą, wykładowcą akademickim i politykiem. W latach 2010–2014 posełem do Zgromadzenia Narodowego, współprzewodniczącym Dialogu na rzecz Węgier. Był również posłem do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji.
Na co dzień przekonuje się nas, że świat zmieniają upudrowani i ładnie ubrani ludzie w garniturach i krawatach, którzy mówią do nas z telewizyjnych ekranów. Tymczasem na ogół jest tak, że ci ludzie – nawet kiedy ostatecznie podejmują dobre decyzje – jedynie kapitalizują zmianę społeczną, za którą stoi żmudna praca, wielka determinacja, odwaga i gotowość bicia głową w mur wielu osób, którzy rzadko mogą liczyć na należne im uznanie.
Rozmawiamy ze Zdzisławem Kuczmą
emerytowanym, od 2002 roku policjantem. Na przełomie lat 2001/2002 ukończył Szkołę Praw Człowieka w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, co – jak mówi – bardzo pomaga mu w walce o przestrzeganie praw człowieka w Polsce. Od 2012 roku głównie o prawo Polaków do życia w czystym środowisku.
Jestem nim przerażona. W ciągu tego roku bardzo wiele się nauczyłam, dowiedziałam, przemyślałam na temat mojej przyszłości i tego, co się obecnie dzieje. Podtrzymuje mnie na duchu to, ile się zmienia w mojej szkole, w Warszawie, w Polsce. Nadzieja przygasa jednak, gdy widzę, jakie podejście do przyrody ma obecny obóz rządzący. Zasoby naturalne traktuje się wyłącznie jako źródło pieniędzy. Poniesiemy koszty takiej polityki. Nie mówię w tym momencie o zmianach klimatu, ale chodzi mi o mentalność, która uniemożliwia dogłębne zrozumienie tego, w czym leży problem.
Rozmawiamy z Ewą Narożniak
Uczy biologii w warszawskim liceum, w którym narodził się w Polsce Młodzieżowy Strajk Klimatyczny. Przez ostatni roku widziała z bliska, jak dużą odpowiedzialność wzięli na siebie jej uczniowie. Dzięki nim zdała sobie sprawę, jak pilny jest kryzys klimatyczny. - To oni są siłą, która może zmusić polityków i firmy do zmian – mówi.
Żyjemy w czasach chaosu związanym z nadmiarem informacji. Widzimy pojedyncze objawy globalnych procesów - zmiany klimatu, wylesienie, susze, wielkie wymieranie - ale nie jesteśmy w stanie głębiej ich zrozumieć.
Rozmawiamy z Krzysztofem Smolnickim
W obszarze ochrony przyrody i czystego powietrza pracuje od 30 lat. Mówią, że to aktywista od spraw niemożliwych. W latach 80. organizował m.in. marsze, które doprowadziły do zamknięcia Huty Siechnice. - Z pozycji słabości można doświadczyć wielkiej zmiany - mówi nam prezes Fundacji EkoRozwoju.
Myślę, że jego największym problemem jest kryzys klimatyczny i ekologiczny. Specjalnie używam słowa „kryzys” . Jeśli poświęcisz choć trochę swojego czasu na przeglądanie raportów, newsów o topniejących lodowcach, wyginięciu gatunków, utracie bioróżnorodności i jeśli uświadomisz sobie, jak to wszystko wpłynie na produkcję żywności, powinnaś się zaniepokoić.
Rozmawiamy z Kate Wiseman
Założycielka grupy Extinction Rebellion w Brnie, narodowa koordynatorka XR w Czechach. Jest Brytyjką, do Czech przyjechała, żeby uczyć angielskiego. Mieszka w Pradze.
We współczesnym świecie mamy pewien kłopot z ochroną przyrody. Na tyle intensywnie i inwazyjnie wpływamy na różne ekosystemy, że doprowadzamy do wyginięcia niektórych gatunków. Powodujemy, że część z nich jest zagrożona. Zajmuję się tym od trzydziestu lat i widzę niepokojące sygnały, że wcale nie idziemy ku dobremu. Jest gorzej. Może też jestem nieobiektywny, bo patrzę przez pryzmat spraw, którymi sam się zajmuję. Ale muszę przyznać jednocześnie, że z wielu doniesień ze świata bije optymizm.
Rozmawiamy z Prof. Grzegorzem Grzywaczewskim
Pracuje w Katedrze Zoologii i Ekologii Zwierząt na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie. Jest członkiem rady naukowej Poleskiego Parku Narodowego.
Coraz bardziej mnie on przeraża i moje działania na różnych polach są zagłuszaniem tego przerażenia. Oczywiście świat też jest piękny, wspaniały i interesujący, a zdobycze ludzkości genialne, ale bezmiar nieszczęścia, krzywdy ludzkiej, przyrody i zwierząt spędza mi sen z powiek. Nie potrafię już tak cieszyć się tym, co piękne.
Rozmawiamy z Barbarą Niedźwiecką
Jako zaangażowana ekologicznie seniorka, buduje w Krakowie ruch “Seniorów dla Klimatu”, zachęcając babcie i dziadków do walki o los ich dzieci i wnucząt. Jako członkini Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu wyjaśnia, dlaczego ochrona Ziemi to obowiązek każdego chrześcijanina.
Myślę o nim z mieszaniną zachwytu, fascynacji i miłości, wściekłości, strachu, żałoby i wielkiej nadziei.
Rozmawiamy z Zofią Prokop
Naukowczynią, biolożką ewolucyjna]ą, pracującą na Wydziale Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, w Instytucie Nauk o Środowisku. Pełnomocniczką dziekana ds. kryzysu ekologiczno-klimatycznego , koordynatorką i współzałożycielką portalu Nauka dla Przyrody.
Łatwo byłoby zacząć od krytyki obecnego stanu rzeczy, ale nie chcę brzmieć jak stary gość, który tęskni za czymś, czego tak naprawdę nie zna. Myślę, że wielu z nas ma skłonność wierzyć, że w przeszłości były lepsze czasy. We współczesnym świecie mamy dość przerąbane w kwestii zmian klimatu, ale dzieje się tak nie tylko z powodu naszych obecnych działań, ale także tych starych.
Rozmawiamy z Oto hudecem
Artystą multimedialny, który swoje ostatnie prace tworzył w USA, Portugalii i na Słowacji. Jego obrazy, rysunki i grafiki eksplorują tematy osobiste, klimatyczne i społeczne. Nagrywa filmy w przestrzeni publicznej, poruszając tematy imigracji, uchodźców i wpływu globalizacji na środowisko. Jest członkiem zespołu kreatywnego “Make Art with Purpose”, międzynarodowej platformy dla sztuki, która tworzy zmiany. Jest jednym z trzech Słowaków wystawiających swoje prace w Centrum Pompidou w Paryżu i pierwszym, którego dzieło pokazano w Musée de l'Homme.